Vernetzungen an der galizischen Grenze vor und nach 1918
AutorenChristoph Augustynowicz, Wien
Die Grenzverhältnisse der letzten eineinhalb Jahrzehnte im Osten Europas ermöglichen (wieder) die Wahrnehmung von Regionen unterhalb der Staatenebene und die Transparenz von deren Grenzen. Daher werden im vorliegenden Beitrag Anwendung kulturwissenschaftlicher Netzwerk-Verortung und Erforschung eines ethnisch-kulturellen Grenzraumes verknüpft. Netzwerkähnliche Strukturen, die in jüngeren Arbeiten über Galizien vor und nach 1918 festgestellt wurden, können dafür synthetisiert werden.
Im Beitrag werden folgende drei Fragenkomplexe behandelt: 1. Eine kurze Charakteristik der galizischen Grenze im 19. Jahrhundert: Wie homogen war die Grenze in geografischer Hinsicht? Wie wirkte die Grenze auf die Lebenswelten der Betroffenen? 2. Umbrüche des Jahres 1918: Wirkte die galizische Grenze nach den territorialen Umgestaltungen des östlichen Europa im Jahr 1918 weiter? Auf welchen Ebenen gab es Anknüpfungspunkte zur Vernetzung? 3. Ein skizziertes Fallbeispiel (Alfred Antoni Potocki, 1886-1958) in drei Punkten: Politik und Gesellschaft, Wirtschaft und Verkehr, Generationen.
Sytuacja na granicach wschodniej Europy w ostatnich 15 latach umożliwia (znowu) dostrzeżenie regionów tworzących poszczególne państwa i przejrzystość ich granic. Dlatego w niniejszym artykule ich rozmieszczenie w aspekcie nauki o kulturze powiązano z badaniami pasa przygranicznego w aspekcie etniczno-kulturalnym. W tym celu można dokonać syntezy struktur transgranicznych, ujawnionych w nowszych pracach badawczych dotyczących Galicji z okresu przed i po roku 1918.
W artykule omawiane są trzy następujące kompleksy tematyczne: 1. Krótka charakterystyka granicy galicyjskiej w XIX wieku: Jak jednolita była ona z geograficznego punktu widzenia? Jakim sposobem wpłynęła granica na sposoby życia zmieszanych? 2. Przełomy roku 1918: Czy granica galicyjska zachowała swoje dotychczasowe znaczenie po zmianach terytorialnych na wschodzie Europy w roku 1918? Na jakich poziomach istniały punkty powiązań transgraicznych? 3. Nakreślony krótko charakterystyczny przykład (Alfred Antoni Potocki, 1886-1958) w trzech punktach: Polityka i społeczeństwo, Gospodarka i komunikacja, Pokolenia.
